DeFelsko produceert handbediende, niet-destructieve laagdiktemeters die ideaal zijn voor het meten van de droge laagdikte van lak op gitaren. Lak wordt op de gitaar aangebracht om een glasachtige glans te verkrijgen en de schoonheid en glans van het instrument te tonen. Hoewel dit artikel zich richt op de dikte van lak op gitaren, kunnen dezelfde oplossingen worden toegepast op polymere coatings op hout, kunststof, grafiet en meer.
De primaire uitdaging is het niet-destructief meten van de hoeveelheid lak die op het oppervlak van de gitaar is aangebracht. Een tweede uitdaging kan zijn om ook de hoeveelheid op de ondergrond aangebrachte kit (bijv. lak) te meten.
De ultrasone PosiTector 200 B1 ( Standard) is ideaal voor het meten van de totale lakdikte + kitdikte samen tot 1000 μm (40 mils).
Naast de totale dikte is het PosiTector 200 B3 ( Advanced) instrument ook in staat om extra lagen, zoals de kitlaag, individueel te identificeren. Het instrument kan zowel een numerieke als een grafische weergave van het meetresultaat geven.
Zoals hierboven getoond geeft de rechterkant van het scherm een grafische voorstelling van de ultrasone pulsreflecties van zowel de lak- (polyurethaan) als de afdichtingslaag (vernis). De linkerkant van het scherm geeft de numerieke waarden voor deze lagen, inclusief de som van de totale dikte.
Voor actuele prijzen of om deze instrumenten te bestellen, kunt u terecht op onze verkooppagina.
Lak wordt aangebracht op het substraat (meestal hout of grafiet) van de gitaar om een glasachtige glans te verkrijgen en de schoonheid en glans van het hout te laten zien. De duurzame afwerking van de lak beschermt het hout tegen vocht, chemicaliën en krassen, en optimaliseert de akoestische resonantie van het instrument.
In het algemeen brengen fabrikanten een aantal lagen lak of soortgelijke afwerkingsmaterialen op de gitaar aan om het hout goed gevuld te krijgen. Sommige fabrikanten brengen kleurlagen rechtstreeks op de ondergrond aan, en brengen vervolgens extra laklagen aan. Anderen gebruiken een combinatie van gekleurde lak en blanke lagen. Het vermogen om de dikte van afzonderlijke lagen (of reeksen lagen) vast te stellen is afhankelijk van de afzonderlijke afwerkingen en processen die door de fabrikant worden gebruikt.
Gangbare merklakken zijn Polane® High-Solids Clear Topcoat en Sher-Wood® CAB-Acrylic (een tweecomponenten polyurethaanlak). Nitrocelluloselak is waarschijnlijk de meest gebruikte afwerking op oudere instrumenten. Veel nieuwere instrumenten worden afgewerkt met polyurethaan, gekatalyseerde lak, polyester en andere hi-tech afwerkingen die niet op basis van oplosmiddelen zijn, maar op basis van katalyse.
Houtsubstraten voor gitaren zijn esdoorn, mahonie, bas, spar, palissander, els, es, walnoot, ceder en ebbenhout. Een veelgebruikt alternatief voor houten gitaren is grafiet. Grafiet is een composietmateriaal van koolstofvezels in een harsmatrix, meestal epoxy. Hoewel de akoestische eigenschappen van grafiet aanzienlijk verschillen van die van hout, zijn beide even geschikt voor meettoepassingen met laklagen.
De coating die een hoogwaardige gitaar verfraait en beschermt, kan bij een verkeerde dikte gemakkelijk afbreuk doen aan de klank van de gitaar. Te veel coating kan de akoestische resonantie van de gitaar dempen, en te weinig coating kan het omgekeerde effect hebben.
De noodzaak om de geluidskwaliteit van de gitaar te handhaven wordt gecombineerd met de noodzaak van kostenbeheersing. Snelle niet-destructieve diktemetingen kunnen worden uitgevoerd over het gehele oppervlak van een gitaar, zodat een gladde, gelijkmatige coating wordt verkregen, zonder het productieproces noemenswaardig te verstoren. Potentiële kostenbesparingen omvatten:
Bedrijven die gebruik maken van destructieve methoden worden geconfronteerd met vele uitdagingen die resulteren in onnauwkeurige, dure en tijdrovende metingen. Om destructief te testen moet de lak worden verhit en een klein stukje in het oppervlak worden gesneden. Terwijl het stuk nog heet is, moet het met de hand van het substraat worden gehaald en met een micrometer worden gemeten. Bij deze methode kan de laklaag vaak scheuren en vervormen, waardoor het moeilijk wordt om nauwkeurig te meten met een micrometer. Bovendien moeten de voor het testen gebruikte gitaren worden gesloopt omdat ze door het testproces niet meer bruikbaar zijn. Om een statistisch representatieve steekproef van het proces te krijgen moeten wellicht meerdere gitaren van een partij worden gesloopt als onderdeel van het destructieve testproces.
Zoals vermeld in een artikel in PCI Magazine, Gibson meet gitaarcoatings met behulp van ultrasone technologie, gebruikt Gibson sinds 1995 de PosiTector 100 ultrasone coatingdiktemeter van de vorige generatie om de lak op hun houten gitaren te meten. De meter wordt nu honderden keren per dag gebruikt in verschillende faciliteiten van Gibson.
Klanten die in deze specifieke toepassing geïnteresseerd zijn, zijn voornamelijk fabrikanten en afwerkingsbedrijven van muziekinstrumenten op hout- of grafietbasis. Elke fabrikant die houtproducten met lak behandelt (bv. fabrikanten van vloeren of meubelen) zou echter dezelfde kostenbesparende voordelen genieten.
